Het gaat goed met het terugdringen van de muskusrat. Ook langs de grote rivieren tussen de Duitse grens en de zee, het werkgebied van Muskusrattenbeheer Rivierenland. Het is een teken dat de waterschappen op koers zijn om de populatie onder controle te krijgen.

De waterschappen vangen minder muskusratten(externe link), omdat er steeds minder zijn. In Nederland waren in 2020 nog maar 47.772 vangsten. Het aantal daalt al jaren, dankzij de inzet en aanpak door de waterschappen. Ook bij Muskusrattenbeheer Rivierenland, dat werkt in vier waterschappen langs de grote rivieren tussen grens en zee, zet de daling door. In dit gebied waren vorig jaar 6.745 vangsten, tegenover 9.711 in 2019. De organisatie zet vooral in op gebieden waar de meeste muskusratten zitten. Dat was afgelopen jaar in het rivierengebied. Een duidelijke daling liet zich zien in de werkgebieden van de waterschappen Vallei en Veluwe, Hollandse Delta en Rivierenland. Alleen bij Waterschap Rijn en IJssel was sprake van een lichte stijging, door de instroom van muskusratten vanuit Duitsland.

Risico voor dijken en natuur

Muskusratten zijn knaagdieren van zo’n anderhalve kilo. Van oorsprong komen ze niet voor in Nederland. Het dier heeft bij ons geen natuurlijke vijanden. Muskusratten en beverratten zijn schadelijk voor onze dijken en de biodiversiteit. Ze maken bijvoorbeeld holen en gangen in dijken en ze verstoren natuurlijke leefgebieden. De waterschappen hebben bijna 400 gespecialiseerde muskus- en beverratbestrijders in dienst. Zonder hun inzet zou de populatie snel toenemen.

Slimme vallen en DNA

Dit jaar testen de waterschappen nieuwe technieken. Zo vangen slimme vallen, uitgerust met beeldherkenning, alleen muskus- en beverratten. Dit voorkomt bijvangst van andere dieren. Met environmental DNA-technieken (eDNA) vinden we DNA-sporen van de dieren in watermonsters. Dat bepaalt of er muskusratten of beverratten in het gebied zijn, en zo ja, waar ze zich bevinden. Deze innovaties staan centraal in het Europese project (externe link)Life(externe link) MICA, waarin we grensoverschrijdend samenwerken.

Beverratten uit Duitsland

Het aantal gevangen beverratten steeg landelijk in 2020 met 12% naar 1.344. Daarvan ving Muskusrattenbeheer Rivierenland 543 beverratten. Bij beverratten is het de waterschappen al gelukt om ze terug te dringen tot de landsgrens. Door de recente zachte winters is de populatie in Duitsland sterk gegroeid. Door de knaagdieren direct langs de grens te vangen, voorkomen we dat ze zich over heel Nederland verspreiden. Voor een brede bufferzone vangen we ook direct over de grens richting Borken en Kleve. In 2020 was ongeveer de helft van onze vangsten over de grens: 225, vergelijkbaar met de 223 van een jaar eerder.

Bron: Waterschap Rivierenland